BEJAARDENZORG IN VLAANDEREN

Mijn vader zou vandaag honderd en één jaar zijn geworden ware het niet dat hij al 15 jaar dood is. Mijn moeder is er bijna zesennegentig en woont nog alleen. Fysisch valt het geweldig mee. Het grootste probleem is dat het begint te haperen in de bovenkamer: duidelijk waarneembare beginnende atrofie van de hersenen.

Mijn ma is een vechter en ze leeft nog graag. Ze voelt zich echter opgesloten omdat ze niet meer alleen naar de stad kan. Ze woont in een groot appartementsgebouw op het zesde verdiep met een mooi zicht op de torens van Brugge. Nu en dan komen buren mij kleine 'akkefietjes' melden. Bijvoorbeeld de huissleutel die ze hebben gevonden op de parking of het gratis buspasje in de lift. Gisteren sprak een vriendelijke meneer, die op de derde verdieping woont, me aan. Hij was vorige zondag mijn moeder tegengekomen in de hal. Ze kwam kijken of er post was omdat ze dacht dat het dinsdag was. Toen ik haar diezelfde zondagmorgen een bezoekje bracht was ze in de waan dat het maandag was en dat mijn oudste broer in de namiddag langs zou komen. Ze keek me heel verwonderd en ongelovig aan toen ik opmerkte dat het zondag was en ze zei: 'Is het dan drie keer zondag na elkaar?'

Ik besef al maanden dat er iets moet gebeuren en dat we moeten uitkijken naar een ..., ik durf het woord bijna niet uitspreken, rusthuis. Niet voor morgen of voor volgende maand. Het zou ook niet kunnen want er zijn overal lange wachtlijsten. Volgens mijn moeder is een rusthuis geen optie!

Eergisteren had ik een afspraak met een mevrouw van de sociale dienst van een volledig vernieuwd rusthuis in haar buurt. Een rusthuis met veel troeven: grote kamers, goed gelegen, flexibele dagindeling en eigen meubilair is toegelaten. Ik besefte dat een snelle opname een illusie was maar het ik zag het als een eerste stap, een verkennend gesprek. Ik ben er, net niet depressief, buiten gekomen. Eerst gaf die mevrouw wat uitleg over de historiek van het rusthuis. Het was net na de oorlog gebouwd en oorspronkelijk een weeshuis. Daarna vertelde ze dat er tussen de vijftien en twintig bewoners sterven per jaar en dat er jaarlijks ... 300 aanvragen ingediend worden. DRIEHONDERD! Ik had moeite om te neiging om onmiddellijk op te stappen te onderdrukken.

Vooraleer je een rusthuis binnenkomt word je getest en krijg je een score: van volledig zelfstandig naar volledig afhankelijk met een aantal gradaties daartussen. In technische termen: O, A, B, C (C staat voor zwaar hulpbehoevend) en Cd (d staat voor dement). De persoonlijke bijdrage van de bewoner is voor alle categorieën gelijk, plus of min 48 euro per dag. Nu komt het: de eerste drie categorieën krijgen een te verwaarlozen staatssubsidie. Interessanter zijn de C's en de Cd's: tussen de 45 en de 65 euro per dag.

Die mevrouw van de sociale dienst had terloops al opgemerkt dat het bedrag van 48 euro absoluut ontoereikend was om een rusthuis financieel gezond te houden. Het logisch gevolg is dat het rusthuis kiest voor mensen met een score C of Cd. Voor de rest (meer valide bejaarden) is er geen plaats. Simpel die komen er niet in, uitgezonderd de mensen die eerst opteren voor een serviceflat behorend bij het rusthuis. Als die hulpbehoevend worden springen ze over iedereen op de wachtlijst en worden in het rusthuis opgenomen. Het was een verhelderende uiteenzetting.

Wanneer mijn moeder niet meer in staat zal zijn om zelfstandig te wonen zal ze opgenomen worden in het ziekenhuis op de dienst 'geriatrie'. Ze zal daar tussen de demente bejaarden wegkwijnen en binnen de maand, bij onderzoek, de score C of Cd bereiken. Op dat ogenblik zullen alle rusthuizen van het Brugse in de rij staan om haar op te nemen. Business as usual.