WERKEN, EEN LEVEN LANG

Van in mijn prille jeugd hebben mijn ouders me laten verstaan dat het vanzelfsprekend is de handen uit de mouwen te steken. We hadden een bakkerij en werken was even gewoon als eten en drinken. Treuzelen, drentelen en lanterfanten stonden niet in mijn vaders woordenboek. Het moest vooruit gaan en het ging nooit snel genoeg. Bij de vraag om een doos ananas uit de kelder te halen hoorde ik hem halverwege de trap al roepen: 'Woar bluuf je gie zolange?'

Toen ik veertien werd mocht ik mijn oudere broer aflossen om de nacht van zaterdag op zondag te helpen met mijn pa. Ik was zo fier als een gieter. We begonnen om twaalf uur dertig en ik mocht om zes uur mijn bed weer opzoeken. Zeven jaar heb ik het volgehouden tot mijn ouders in 1972 op pensioen gingen. Ik heb zelden gemopperd.

We hadden een kleine leefruimte die geprangd zat tussen de winkel en de bakkerij. Bij het middageten maakte mijn vader, na iedere hap, gedurende het kauwen, een constante heen en weer beweging met zijn vork. Hij had ondertussen de hele tijd de koekoeksklok in de gaten omdat er nog iets aan het bakken was in de oven. Om de klok te zien moest hij vooroverbuigen en naar rechts kijken. Plots liet hij dan zijn vork vallen, sprong als een veer van zijn stoel en liep de bakkerij in. Dit tafereel kon zich een paar keer voordoen per middagmaal.

Je kunt je afvragen wat de gevolgen zijn voor een kind. Een van mijn slechte eigenschappen (de enige eigenlijk - grapje) is dat ik weinig geduld heb. Het lijkt me te gemakkelijk je onhebbelijkheden helemaal te wijten aan je opvoeding.
Niettegenstaande ik geen emotionele band heb met mijn ouders heb ik geen klachten over mijn opvoeding. Zij hebben hun best gedaan en dat waardeer ik. De band is wat hij is. Ik kijk regelmatig naar een mooie foto van mijn vader in zijn jonge jaren. Ik ben erdoor vertederd. Hij was knap, een 'jeune premier' van nauwelijks een meter zestig. Ik heb me laten vertellen dat hij schoenen droeg met extra hoge hakken.

Kun je je dat voorstellen: werken van 's morgens tot 's avonds, een heel leven lang? De winkel was doorlopend open van half zeven 's morgens tot zeker acht uur dertig 's avonds. Tot de verplichte sluitingsdag in 1962 werd de bakkerij geen enkele dag gesloten. Ik heb mijn ouders éénmaal vier dagen vakantie weten nemen. Het was midden in de week want de zondag was de drukste dag.

Voor mijn vader was er weinig vertier. Een keer in de week gaan kaarten bij 'Wilfried' of naar het 'Clubje' bij Albert Sercu. Toch heb ik hem nooit horen klagen. Hij leefde voor zijn werk, hij deed het met plezier en hij was een meester in zijn vak.