DE BUITENKANT VAN MENEER JULES - DIANE BROECKHOVEN - NOVELLE

Als de bejaarde Alice de door haar man Jules gezette koffie ruikt staat ze op. Dit ritueel herhaalt zich iedere dag. Tot ze hem op een ochtend levenloos aantreft in de sofa in de kamer - de koffie is nog niet helemaal doorgelopen. Terwijl Jules langzaam transformeert in een beeld dat uit marmer gehouwen lijkt, haalt ze herinneringen op en zegt ze dingen tegen hem die ze niet eerder heeft kunnen of durven uitspreken. Als ze vervolgens in het reine moet komen met het verdriet en het gemis waarmee ze geconfronteerd wordt, raakt haar autistische buurjongen David op onverwachte wijze betrokken bij dat verwerkingsproces. (Diane Broeckhoven)

In de greep van de dood

[...] En dan is er de novelle De buitenkant van Meneer Jules van Diane Broeckhoven. Zij schrijft kinder- en jeugdboeken en publiceerde in 1998 Het verkeerde keelgat, een semi-autobiografische 'roman voor volwassenen' over een voordrachtkunstenares die keelkanker krijgt en dat zwijgend en dus helemaal geïsoleerd moet zien te verwerken. In De buitenkant van Meneer Jules schetst ze met karige middelen een intimistisch en pakkend tafereel dat zich voltrekt in één dag. Alice ziet dat er iets schort aan het gebruikelijke ochtendritueel als Jules op de bank naar buiten blijft zitten staren.
Hij is van het ene ogenblik op het andere stilletjes doodgegaan, stelt ze vast. Ze kan niet zomaar naar die nieuwe situatie overstappen, en daarom belt ze de dokter of haar zoon nog niet. Maar dan vraagt een buurvrouw of Alice op haar autistische zoontje wil passen. Paniek keert geredelijk in opluchting: de jongen past zich wonderwel in het tafereel in dat Alice zo lang mogelijk ongeschonden wil bewaren - met de rol van de jongen zet Broeckhoven tot aan het verrassende einde de lezer handigop het verkeerde been. Hij verwoordt treffend waar de breuklijn ligt in hun schijnbaar onverstoorde leven: "Meneer Jules is weg. dit is de buitenkant van meneer Jules." Diane Broeckhoven werkt opvallend met personages die met een dwingende werkelijkheid in zichzelf opgesloten zitten en nog maar gebrekkig met de buitenwereld communiceren. Net zoals in haar eerder genoemde roman laat ze Alice in haar eentje het saldo van haar huwelijk opmaken en proberen geluk en ontgoocheling in evenwicht te brengen met behulp van het gevoel van verbondenheid met haar man dat ze maar niet kan opgeven. Een vrouw die om warmte bedelt bij haar koude, dode man en die een autistische jongen in zijn plaats ziet schuiven. Een gruwelijke enscenering waar je kippenvel van krijgt.
Vooral van de passages waarin Alice terugdenkt aan een paar moeilijke momenten uit haar huwelijk gaat in de gegeven situatie een grote weemoed uit: ze was gekwetst en gekrenkt, maar ze onthult nu dat ze met krachtig weerwerk de crisissen heeft kunnen bedwingen.
Valt bij Willy Spillebeen de grondige psychologische aanpak op, bij Diane Broeckhoven gaat het om subtiliteit en sfeerschepping. De overgang die door de dood van Jules uitgelokt wordt , verloopt zonder enige vorm van pathetiek, hij verglijdt zachtjes in de nieuwe werkelijkheid die Alice rond zich vaste vorm ziet krijgen. In heel haar tekst overheerst de stilte, of, hoe zeg je dat, er gaat verstilling van uit. Diane Broeckhoven maakt met woorden heel veel stil. (Jos Borré - De Morgen)

Het is een boekje om te koesteren en te herlezen. Het echte leven: verdriet, ontgoocheling, bedrog, pijn, hoop, ontroering, liefde…

Een klein fragment: ‘Straks, als David naar huis is, zal ik je vertellen hoe ik het wist,’ zei ze en er zat voorpret in haar stem. ‘Volmaakte moordenaars en volmaakte vreemdgangers bestaan niet.