HET HUIS VAN DE MOSKEE - KADER ABDOLAH - ROMAN

Op 11 maart 2007 eindigde Het huis van de moskee van Kader Abdolah op de tweede plaats bij de verkiezing van de beste Nederlandstalige roman aller tijden.

Door de geschiedenis van een belangrijke familie te vertellen, laat Kader Abdolah in Het huis van de moskee zien hoe de Iraanse samenleving verandert als de radicale islam op gewelddadige wijze de macht grijpt. Het hoofd van de familie, de koopman Aga Djan, heeft de leiding over de bazaar van de stad Senedjan. Hij is een wijs en rechtvaardig man die leeft naar een ‘zachte’ interpretatie van de islam. Hij geeft ieder het zijne. Het huis brengt ook al eeuwenlang de imam voort van de moskee die in directe verbinding staat met het huis. Op die manier concentreren het maatschappelijke en het geestelijke gezag zich op een harmonieuze manier in het huis van de moskee. Het is een weerspiegeling van het samengaan van religie en economisch leven. De bewoners van het huis ontwikkelen zich onder invloed van de omstandigheden. Aga Djan houdt zo lang mogelijk vast aan de oude waarden. Hij vecht als een leeuw, maar verliest zijn invloed en staat machteloos tegenover het nieuwe regime. Sommigen gaan mee in de fundamentalistische leer, anderen sluiten zich aan bij de ondergrondse linkse oppositie. Weer anderen proberen neutraal te blijven. Als de rook is opgetrokken, wordt de rekening opgemaakt. Velen hebben hun leven gegeven voor hun idealen of hebben zich aangepast aan het onderdrukkende regime.Het huis van de moskee bevat veel autobiografische elementen, maar werkelijkheid en fictie lopen door elkaar. En zo hoort het ook in een roman.

Zelf zegt Kader Abdolah over zijn roman: ‘Het huis van de moskee gaat over de islam. De westerse wereld krijgt de laatste jaren een eenzijdig beeld van de islam. Maar het agressieve gezicht van de islam is slechts één kant, een gevaarlijke kant weliswaar, maar een beperkte. Met deze roman wil ik de zachte islam laten zien. Het is een samenleving waarin religie en maatschappelijk leven met elkaar verbonden zijn. Ik gebruik daarvoor de metafoor van een groot huis waarin enkele families wonen. Het huis brengt zowel de economische leider van de stad voort, als de imam van de belangrijkste moskee. Ik laat het dagelijks leven zien. Hoe mensen ondanks verschillen altijd het evenwicht blijven zoeken en vinden. En hoe de veranderende omstandigheden die harmonie aantasten.’

Geert Mak las Het huis van de moskee en liet ons enthousiast weten: ‘Het huis van de moskee is honderd jaar eenzaamheid in Senedjan. Het is een bijenkorf vol grootmoeders, kinderen, kooplieden en halve heiligen, een gebouw van vijfendertig kamers waar de flonkerende verhalen voortdurend in- en uitvliegen. Het is zo’n boek dat je niet meer loslaat. Met Het huis van de moskee schreef Kader Abdolah een adembenemende familiegeschiedenis, maar dat niet alleen. Hij beschreef ook, van binnenuit, het drama van Iran, van de traditionele islam, van de moderniteit, van het beginnend fundamentalisme, van de verwarring, van de moed en de integriteit daartegenover. Kader Abdolah vertelt over één enkel huis in den vreemde, en tegelijk gaat het over onze hele wereld.’ (Uitgeverij De Geus)

Wat heb ik geleerd door het lezen van dit boek? Dat de Islam geen bedreiging is maar wel 'het fundamentalisme' tout court. Het boek heeft me op bepaalde momenten erg ontroerd. Het gaat over verraad, machtsmisbruik, onrechtvaardigheid maar ook over vriendschap, liefde en hoop.